Tầm quan trọng của việc xác định lợi suất kỳ vọng (expected return)

Lợi suất kỳ vọng là lợi suất bình quân của một cơ hội đầu tư trong tương lai trên cơ sở các khả năng sinh lời dự tính  Lợi suất kỳ vọng rất quan trọng đối với các nhà đầu tư, các doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Bất cứ nhà đầu tư nào khi tiến hành các hoạt động đầu tư cũng luôn mong muốn thu được lợi suất cao nhất và rủi ro phải đối mặt là thấp nhất. Tuy nhiên, phần lớn các nhà đầu tư trên TTCK Việt Nam vẫn gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc ước lượng lợi suất kỳ vọng của các cổ phiếu hay các danh mục đầu tư. Đó cũng là nguyên nhân giải thích tại sao đa phần các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân trên TTCK Việt Nam thường đưa ra các quyết định đầu tư cảm tính, đầu tư theo đám đông thay vì dựa trên việc ước lượng lợi suất kỳ vọng và đánh giá mối tương quan giữa lợi suất và rủi ro.

Công thức tính lợi suất kỳ vọng

Trong đó

Ri  : Lợi suất kỳ vọng của biến cố i

Pi: Xác xuất xảy ra biến cố i

R: Lợi suất kỳ vọng

n: số biến cố có thể xảy ra

Tầm quan trọng của việc xác định lợi suất kỳ vọng

Thứ nhất, lợi suất kỳ vọng chính là lợi suất chiết khấu được sử dụng rất phổ biến trong các mô hình định giá cổ phiếu. Lợi suất chiết khấu chính là chi phí cơ hội – mức lợi suất tốt nhất mà nhà đầu tư phải từ bỏ khi đầu tư vào khoản đầu tư này thay vì đầu tư vào một khoản đầu tư khác có cùng mức rủi ro. Lợi suất chiết khấu có thể coi là khoản bù đắp cho các nhà đầu tư khi từ bỏ quyền sử dụng vốn ở hiện tại để đem đi đầu tư và có thể phải gánh chịu rủi ro. Khi xác định được lợi suất chiết khấu, bằng việc áp dụng các mô hình định giá, ta có thể tìm được giá trị nội tại của các tài sản tài chính.

Thứ hai, dưới góc độ của nhà đầu tư, lợi suất kỳ vọng là một trong những cơ sở để các nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư vào cổ phiếu hay dự án của doanh nghiệp. Lợi suất kỳ vọng cũng chính là lợi suất yêu cầu của nhà đầu tư “Mức lợi suất kỳ vọng tối thiểu mà nhà đầu tư yêu cầu khi đầu tư vào cổ phiếu của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất dịnh đủ để bù đắp rủi ro mà họ phải gánh chịu gọi là lợi suất yêu cầu”(J. E. Pinto, E. Henry, T. R. Robinson, J. D. Stowe, 2010).

Thứ ba, dưới góc độ của doanh nghiệp, lợi suất kỳ vọng của cổ phiếu chính là chi phí vốn cổ phần của doanh nghiệp – chi phí cơ hội của việc sử dụng vốn chủ sở hữu. Chi phí vốn cổ phần là một trong những khái niệm rất quan trọng trong tài chính doanh nghiệp, bởi mục tiêu cuối cùng của bất kỳ doanh nghiệp nào cũng là tối đa hóa giá trị của cổ đông. Để đạt được mục tiêu này, doanh nghiệp cần phải lựa chọn những dự án đầu tư có tỷ suất sinh lời cao hơn chi phí sử dụng vốn của từng dự án. Chi phí vốn cổ phần là một nhân tố quan trọng cấu thành chi phí vốn bình quân của doanh nghiệp. Việc xác định chi phí vốn bình quân của doanh nghiệp rất cần thiết trong quá trình thẩm định dự án đầu tư để có thể lựa chọn được những dự án mang lại giá trị gia tăng cao nhất cho doanh nghiệp.

Thứ tư, như đã đề cập ở trên, lợi suất kỳ vọng là một trong những công cụ hỗ trợ cho việc ra quyết định của các nhà đầu tư. Khi các nhà đầu tư và các doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định đầu tư đúng đắn thì thị trường tài chính nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng sẽ vận hành hiệu quả hơn, kích thích sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế.